U leest nu in een boek dat wij voor u hebben samengesteld om te vieren dat het NRGD 15 jaar bestaat. Een periode waarin het NRGD vanuit het niets is gegroeid tot wat het nu is. Een tijdperk waarin diverse voorzitters, collegeleden, medewerkers en niet te vergeten velen van u het NRGD gestaag, zorgvuldig en met veel toewijding hebben opgebouwd.
Dit - tweede - boek, ter gelegenheid van het derde lustrum, geeft een beeld van de huidige stand van zaken van de forensische deskundigheid in Nederland. De gebundelde interviews kwamen tot stand in een periode van meerdere jaren. De interviews geven daardoor ook iets weer van verschuivingen die zichtbaar zijn in het veld van forensische deskundigheid en strafrechtspleging. De geïnterviewden zitten ook niet voortdurend op één lijn. Daarom zijn ze ook geselecteerd: elke spreker vertegenwoordigt een deskundigheidsgebied, functie of perspectief, maar praat op persoonlijke titel. Daarbij horen een eigen invalshoek, met eigen wensen en zorgen. Wat de sprekers bindt, is hun professionele betrokkenheid en - niet minder vaak - hun persoonlijke gedrevenheid voor de inzet van forensische wetenschap en kwaliteitszorg binnen het recht.
De weergave van de gesprekken is dus een momentopname en even gevarieerd als de achtergrond van de gesprekspartners. Toch laten de interviews zien dat er sprake is van patronen, tendensen en lange termijnontwikkelingen die zich uitstrekken over meer dan één expertisegebied. Deze rode draden zijn relevant omdat ze het gesprek over thema’s en onderstromen mogelijk maken. Ze geven aan wat er op langere termijn en in breder perspectief gaande is, of wat zich mogelijk aandient. De komst van AI, brede toepassing van algoritmes en de vlucht van digitaal forensisch onderzoek in het algemeen zijn daarvan voorbeelden. De introductie van dergelijke innovaties roept de principiële vraag op wat dit betekent voor de rechtspleging. Ook leidt bijvoorbeeld de integratie en samenwerking tussen deskundigheidsgebieden tot vragen over kwaliteitszorg. Steeds vaker is bij de inzet van forensische opsporingsmiddelen en analysetechnieken namelijk sprake van multidisciplinaire teams.
Met de betrokken instanties zijn we trots op de erkenning door het NRGD van een gedeelte van de opleidingen van het NIFP en het NFI. Voor het forensische veld is dit een belangrijke stap die naast een vorm van erkenning ook de kern van kwaliteitszorg terugbrengt naar waar die idealiter hoort: zo kort mogelijk op de uitvoering zelf.
Recht en forensische wetenschap staan niet stil. Beiden zijn voortdurend in beweging om te antwoorden op maatschappelijke vragen, ontwikkelingen en verwachtingen, maar ook om nieuwe antwoorden toe te voegen aan bestaande kennis en die te gebruiken voor nieuwe vragen, inzichten en technieken. Veranderlijkheid ligt besloten in de aard van het recht en forensische wetenschap.
Van belang is dat recht en forensische wetenschap rusten op stevige fundamenten, in de vorm van wetten, procedures en methodologieën. Behalve als vertrekpunt dienen die grondslagen ook als waarborg voor kwaliteitszorg in de rechtspleging of de wetenschapsbeoefening. Het is van belang dat er een fundament is van kwaliteitsnormen zoals de recent vastgestelde ISO 21043 normen. Bij de vakinhoudelijke en operationele uitwerking daarvan spelen de deskundigen en de organisaties waar zij werkzaam zijn een belangrijke rol. Op de eerste plaats zijn daarbij de deskundigen en de organisaties zelf aan zet. Daarnaast is een vorm van onafhankelijk en objectief toezicht noodzakelijk. Het NRGD had hierin de afgelopen vijftien jaar een belangrijk aandeel. Het NRGD zet zich er ook voor in het belang van kwaliteit en efficiency van de forensische deskundigheid op de nationale agenda te houden.
Met genoegen stel ik vast dat alle geïnterviewden grote waardering en betekenis geven aan de rol en taak van het NRGD en wat die heeft helpen realiseren. De kerntaak van een kwalitatief hoogwaardig register met deskundigen blijft het fundament van onze activiteiten. Een register is echter een onderdeel van een veel bredere forensische context zoals de interviews laten zien. Deze serie interviews geeft het belang aan van een voortdurend professioneel debat in het forensische veld. Het NRGD wil zich dan ook, nu het fundament van het huis staat en goed wordt onderhouden, meer gaan richten op het zijn van platform en facilitator voor het voeren van dat soort gesprekken.
Aan de totstandkoming van dit boek is hard gewerkt. Graag wil ik in het bijzonder Michel Smithuis, Dyon Deckers en Koen Croese bedanken voor hun tomeloze inzet en creativiteit om dit boek tot stand te brengen.
Ik wens u veel forensisch leesplezier!
Henk van den Heuvel
Voorzitter College NRGD